ArtykułyProblemy z zatokami? Przeczytaj koniecznie!

Problemy z zatokami – jakie są ich przyczyny?

Zatoki to powietrzne jamy umiejscowione wewnątrz kości czaszki. Człowiek ma cztery pary zatok: szczękowe, czołowe, sitowe i klinowe. Wszystkie zatoki połączone są z jamą nosową, przez co produkowana przez nie wydzielina znajduje ujście. To z kolei sprawia, że w warunkach prawidłowych brak jest w nich zalegających bakterii. Gdy w zatokach rozwinie się infekcja, ujście do jamy nosowej zostaje zablokowane poprzez obrzęk błony śluzowej, prowadząc do gromadzenia się w nich wydzieliny. Ten stan powoduje duży dyskomfort i szereg innych dolegliwości.

Infekcje i niedrożności zatok mogą być powodowane przez wiele przyczyn. Aby problemy z zatokami nie dokuczały przez długi czas, należy poznać ich podłoże i wdrożyć odpowiednie leczenie. Wśród czynników wywołujących zapalenie zatok możemy wymienić:

• Wirusy – wśród nich najczęściej rozpoznaje się rynowirusy, koronawirusy, adenowirusy czy wirusy grypy.
• Bakterie – najczęściej infekcje zatok wywołują trzy szczepy – Streptococcus pneumoniae, Haemofilus influenzae i Moraxella catarrhalis, dochodzi do nich zazwyczaj na skutek nadkażenia w trakcie infekcji wirusowej lub reakcji alergicznej.
• Grzyby – ten rodzaj infekcji w zatokach występuje zwłaszcza u osób z cukrzycą lub upośledzoną odpornością.
• Alergie – są częstą przyczyną zapalenia zatok, szczególnie w przypadkach nierozpoznanej alergii lub nieodpowiednio leczonej.
• Inne przyczyny – jak skrzywienie przegrody nosowej, przewlekłe drażnienie błony śluzowej przez czynniki fizyczne lub infekcje zębów pochodzenia korzeniowego. 

Problemy z zatokami mogą mieć charakter ostry lub przewlekły. Ten pierwszy zazwyczaj występuje przy zakażeniach wirusowych i bakteryjnych, natomiast drugi przy grzybiczych, alergiach i pozostałych przyczynach.

Jak radzić sobie z problemami z zatokami?

Aby skutecznie poradzić sobie z problemami z zatokami, konieczne jest prawidłowe rozpoznanie przyczyny wywołującej obrzęk błony śluzowej, w celu wdrożenia odpowiedniego  leczenia. W tym celu należy udać się do lekarza, który wykona niezbędne badania – wśród tych najpierw przeprowadza się badania w celu wykrycia bolesności dotykowej w obrębie twarzy i szyi. By pogłębić diagnostykę, lekarz laryngologii może wykonać rynoskopię przednią, podczas której ocenia się błonę śluzową pod kątem cech stanu zapalnego, ale można też wykryć ewentualne polipy i zalegającą wydzielinę. Wykonuje się także posiew oraz badania obrazowe, jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. W przypadku podejrzenia alergii zleca się wykonanie testów alergicznych.

W trakcie terapii można także stosować środki dostępne bez recepty, jak na przykład leki mukolityczne, które ułatwiają pozbycie się zalegającej wydzieliny.  Dobrym rozwiązaniem może być zastosowanie  preparatów z erdosteiną, która:

• zmniejsza elastyczność i lepkość wydzieliny, ułatwiając jej usuwanie z dróg oddechowych,
• poprawia transport rzęskowy, dzięki czemu zalegająca wydzielina jest odkrztuszana efektywnie,
• ogranicza przyleganie bakterii  do nabłonka dróg oddechowych, a zatem zmniejsza ryzyko infekcji bakteryjnej.

Preparaty z erdosteiną to proleki. Aktywność uzyskują po wchłonięciu z przewodu pokarmowego. Oznacza to, że są nieaktywne w przewodzie pokarmowym i nie wpływają na błonę śluzową żołądka. Dopiero w wyniku przemian metabolicznych, zachodzących w wątrobie, ulegają przekształceniu do formy aktywnej. Dlatego właśnie erdosteina spośród leków na kaszel mokry nie jest przeciwwskazana u pacjentów z chorobową wrzodową żołądka i dwunastnicy.

Dobre efekty przynosi także płukanie nosa 0,9% roztworem NaCl (soli fizjologicznej). 

Czy da się ograniczyć problemy z zatokami?

Problemy z zatokami występują u osób w każdym wieku. Aby zredukować ryzyko ich wystąpienia, należy dbać o to, żeby nie dopuszczać do infekcji górnych dróg oddechowych, na przykład poprzez ograniczenie kontaktu z osobami chorymi, ale też nadmiernej ekspozycji na dym nikotynowy czy zanieczyszczenie powietrza. Zwłaszcza zimą w miastach, gdzie stężenie smogu jest wysokie, na zewnątrz można nosić maseczki z filtrami HEPA, które ograniczają przepływ szkodliwych substancji do dróg oddechowych, a w pomieszczeniach używać oczyszczaczy powietrza. 

Osoby borykające się z alergią, a w konsekwencji często z problemami z zatokami, powinny mieć wdrożone odpowiednie leczenie i pozostawać pod opieką alergologa. W okresach pyleń alergenów warto stosować sterydy donosowe i leki przeciwhistaminowe. Ważne jest też to, aby zadbać o odpowiedni stopień nawilżenia powietrza w mieszkaniu czy pracy – jest to wyjątkowo istotne w miesiącach, w których korzysta się z ogrzewania.