ArtykułyChroniczny kaszel: co może oznaczać i jak sobie z nim radzić?

Kaszel jest fizjologicznym odruchem obronnym organizmu, występującym na skutek czynników drażniących błonę śluzową dróg oddechowych.

Bodźcami wywołującymi kaszel mogą być: smog, dym papierosowy, nadmiernie suche powietrze, infekcje sezonowe górnych i dolnych dróg oddechowych. Jednak to nie wszystkie czynniki wpływające na to, że kaszlemy. Z dalszej części artykułu dowiesz się, co jeszcze może powodować męczący kaszel, trwający nawet do kilku tygodni. 

W zależności od długości występowania objawów wyróżniamy kaszel: 

  • ostry – trwający do 3 tygodni, 
  • podostry (poinfekcyjny) – utrzymujący się od 3 do 8 tygodni,
  • przewlekły – trwający ponad 8 tygodni.

Kaszel może mieć postać napadową (gwałtowny atak z łzawieniem i zaczerwienieniem twarzy), charakterystyczny dla krztuśca czy astmy lub postać szczekającą (świst, pogorszenie wentylacji) występujący np. w podgłośniowym zapaleniu krtani. Kaszel infekcyjny w pierwszym etapie zakażenia jest nieproduktywny, a po kilku dniach zmienia swój charakter na produktywny i towarzyszy mu śluzowa gęsta wydzielina. Bardzo często konsekwencją infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych jest długotrwający kaszel poinfekcyjny, związany z uszkodzeniem nabłonka oddechowego, nasileniem wrażliwości receptorów kaszlowych i wtórną nadreaktywnością oskrzeli.

Przyczyny kaszlu przewlekłego 

Długotrwale utrzymujący się kaszel może wywołać niepokój, a jego powodów może być wiele i na pewno powinien być skonsultowany z lekarzem. 

Do najczęstszych przyczyn uporczywego kaszlu przewlekłego zaliczamy tak zwany zespół kaszlowy górnych i dolnych dróg oddechowych, który jest związany z chronicznym drażnieniem receptorów rozproszonych w nosie, zatokach i gardle. Ten rodzaj kaszlu może być wywołany przez smog, stan zapalny górnych i dolnych dróg oddechowych, a także przez schorzenia alergiczne. 

Zespół kaszlowy górnych i dolnych dróg oddechowych cechuje się katarem, wydzieliną spływającą po tylnej ścianie gardła, przewlekłym odkrztuszaniem i podrażnieniem błony śluzowej górnych dróg oddechowych. 

Inną jednostką chorobową objawiającą się uporczywym kaszlem jest astma oskrzelowa. Cechą charakterystyczną astmy jest obrzęk błony śluzowej oraz skurcz oskrzeli, w późniejszym czasie ograniczony jest przepływ w drogach oddechowych, co powoduje kaszel o zmiennym nasileniu i częstotliwości. 

Jeszcze inną przyczyną występowania męczącego kaszlu jest choroba refluksowa przełyku. Cechuje się ona patologicznym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku2. Kwas solny wraz z pepsyną wtórnie docierają do górnych dróg oddechowych, podrażniając receptory dróg oddechowych, wywołując przez to przewlekły kaszel.

Nietypowe przyczyny kaszlu przewlekłego 

Do nietypowych przyczyn męczącego kaszlu należą: 

  • obturacyjny bezdech senny, 
  • chrapanie, 
  • niedoczynność tarczycy, 
  • wrodzona polineuropatia czuciowa, 
  • przerost migdałka gardłowego, 
  • woskowina zatykająca przewody słuchowe zewnętrzne2 

Kaszel psychogenny – co to jest i jakie są przyczyny jego występowania?

Kaszel psychogenny charakteryzuje się tym, że nasila się w sytuacjach stresowych i dotyczy najczęściej młodych ludzi, którzy próbują zwrócić na siebie uwagę w sytuacji zagrożenia problemami psychosocjalnymi. Pojawia się w postaci „szczekających” epizodów suchego kaszlu. Kaszel ten przeważnie nie występuje w nocy.

Leczenie uporczywego kaszlu

Długotrwający uporczywy kaszel wymaga nie tylko określenia rodzaju kaszlu (kaszel suchy, kaszel mokry) w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia, lecz również znalezienia przyczyny wywołującej uporczywy, chroniczny kaszel. Bardzo często wymaga to pogłębionej diagnostyki i udziału wielu specjalistów.

Bibliografia

  1. Jung A, Maślany A, Przewlekły kaszel u dzieci – problemy diagnostyczny i terapeutyczny, Pediatr Med. Rodz, Vol 8, nr 2, p. 97-100
  2. Undrunas A, Kuziemski K, Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno- terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 4, 149-155 https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej

Najnowsze artykuły

  1. Dlaczego kaszel męczy?

    Kaszel to naturalny mechanizm obronny organizmu, który pomaga usuwać zalegającą wydzielinę, oraz ciała obce z dróg oddechowych. Jednak kiedy staje się on uciążliwy i nieustępujący, może przyczyniać się do znacznego zmęczenia i pogorszenia jakości życia. Dlaczego kaszel męczy i jakie są przyczyny jego występowania?

    Więcej

  2. Kaszel w nocy – jak sobie z nim radzić?

    Dobry sen to podstawa prawidłowego funkcjonowania w ciągu dnia. Jeżeli w nocy dokucza nam kaszel, może być on nie tylko uciążliwy, ale również prowadzić do zmęczenia w ciągu dnia. Poradzenie sobie z kaszlem, zwłaszcza nocnym, bywa wyzwaniem, ponieważ nieprawidłowy dobór leków może doprowadzić do jego zaostrzenia i tym samym gorszej jakości snu, spowodowanego częstymi wybudzeniami, czy nawet zakrztuszeniem się.

    Więcej

  3. Dlaczego zapalenie zatok nawraca?

    Zapalenie zatok to dolegliwość, którą wiele osób zna z własnego doświadczenia. Niestety, dla niektórych jest to regularnie powracający problem, powodujący dyskomfort i utrudniający codzienne funkcjonowanie. Dlaczego zapalenie zatok wraca i jak skutecznie radzić sobie z tym uciążliwym schorzeniem?

    Więcej